فرمالیسم از نگاه کلایو بل و نیکلاس لومان

Authors

مریم بختیاریان

abstract

در تحلیل­های زیباشناختی همواره اندیشمندان سعی بر آن داشته­اند تا هنر را با ویژگی خاصی تعریف کنند که فصل مشترک تمام آثار هنری باشد. اما، آن­چه آنان ارائه کرده­اند، مانند بازنمایی و فرانمایی صرفاً برخی آثار هنری یا دوره­های هنری را پوشش می­دهد. فرمالیسم چونان روشی در تحلیل زیباشناختی با غرض فائق آمدن بر این معضل، بر عناصر ساختاری و ویژگی­های صوری، حسی یا ادراکی تأکید می­کند. ضرورت بکارگیری چنین روشی در دور شدن هنر مدرن از ارائه­ی تصاویر واضح و روشن است. برخی تحلیل­گران با توسل به گرایش فرمالیستی تلاش کردند تا علت انگیزش زیباشناختی را در مواجهه با فرم بجویند. کلایو بل، یکی از تحلیل­گران فرمالیست، فهم هنری را بر نمایش «فرم معنادار» استوار دانست، البته ابهام فرم و اصطلاح معناداری، یکی از نقاط ضعف نظریه اوست. به نظر می­رسد در نظریه­ی سیستمی نیکلاس لومان، فرمالیسم و فرم، متفاوت از آن­چه تاکنون متداول بوده به­گونه­ای تعریف شده که چه­بسا بتواند موضع بل را نه ابطال، بلکه تعدیل ­کند، زیرا لومان، فصل مشترک تمام آثار هنری را در مشاهده می­دانست. در این نوشتار با تطبیق آرای این دو اندیشمند از خلال ترجمه، تحلیل و تدقیق در آثار اصلی آنان به برداشتی متفاوت از فرمالیسم دست یافته می­شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نیکلاس لومان

این مقاله به ایضاح نظریه سیستمی نیکلاس لومان جامعه­شناس آلمانی می­پردازد، که هم­دوره شوتس و پارسونز بوده و موضع­گیری متفاوتی در خصوص سیستم­های اجتماعی اتخاذ می­کند. از دیدگاه لومان سیستم­های اجتماعی بر ساختارها بنا نشده­اند، بلکه بر عناصر تعاملی و ارتباطی رویداد-محور (معمولا به" کنش" تقلیل می­یابد) بنا شده­اند، که تنها برای یک لحظه وجود دارند و سپس محو می­شوند. بنابراین اصطلاح ساختار تنها جایگا...

full text

ارتباطات علمی از منظر آرای نیکلاس لومان

هدف: مفهوم‏پردازی ارتباطات علمی از دیدگاه نیکلاس لومان. روش/ رویکرد پژوهش: تحلیل محتوا. یافته‏‌ها: از دیدگاه لومان، سیستم ارتباطات علمی، خرده سیستمی از سیستم علمی و ایجاد آن معلول مدرنیته است. ارتباطات علمی، سیستمی در خود فروبسته است که باید حد و مرز خود را حفظ کند و نباید رمزگان سایر سیستم‌ها در آن به‌کار برده شود. تصادف رمزگان‏ها، این سیستم را با خطر مواجه می‏کند. سیاست و اقتصاد باید کمترین م...

full text

تحلیل و نقد نظریۀ سیستم‌های نیکلاس لومان

نیکلاس لومان از برجسته‌ترین نظریه‌پردازان سیستمی ‌است. نظریۀ سیستمی‌ با ایده‌های تالکوت پارسونز در جامعه‌شناسی شکل گرفت. نقطۀ آغازین نظریۀ سیستمی‌ ‌لومان تحت‌تأثیر پارسونز بوده است، اما لومان با مطرح‌کردن رویکردی تلفیقی و ترکیب عناصر کارکردگرایی ساختاری پاسونز، با نظریۀ سیستم‌های عام و مفاهیمی ‌‌از زیست‏شناسی شناخت و سیبرنتیک و پدیدارشناسی، خود را به‌‌مثابۀ برجسته‏ترین نظریه‏پرداز سیستم‌ها معرف...

full text

ارتباطات علمی از منظر آرای نیکلاس لومان

هدف: مفهوم‏پردازی ارتباطات علمی از دیدگاه نیکلاس لومان. روش/ رویکرد پژوهش: تحلیل محتوا. یافته‏ ها: از دیدگاه لومان، سیستم ارتباطات علمی، خرده سیستمی از سیستم علمی و ایجاد آن معلول مدرنیته است. ارتباطات علمی، سیستمی در خود فروبسته است که باید حد و مرز خود را حفظ کند و نباید رمزگان سایر سیستم ها در آن به کار برده شود. تصادف رمزگان‏ها، این سیستم را با خطر مواجه می‏کند. سیاست و اقتصاد باید کمترین م...

full text

هنر به‌مثابه ارتباط در رویکرد سیستمی نیکلاس لومان

«نیکلاس لومان» یکی از جامعه‌شناسان برجستة آلمانی است که با رویکردی سیستمی به بررسی ماهیت عملکرد هنر مبادرت ورزید. او در راستای تدوین یک نظریة اجتماعی نوین با رها کردن سنت جامعه‌شناسی غربی و با اهمیت دادن به تغییر ساختار جوامع مدرن بر مبنای تفکیک کارکردی، جامعه را متشکل از خرده‌سیستم‌هایی دانست از قبیل: حقوق، اقتصاد، سیاست، آموزش، علم، دین، هنر و غیره که ارتباطات اجزاء آنها را تشکیل می‌دهد. او ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
نشریه هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی

Publisher: پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران

ISSN 2228-6039

volume 19

issue 3 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023